Dieta cholesterolowa

Dieta cholesterolowa – czym jest, jakie są jej zasady i kiedy warto z niej skorzystać?

Dieta na wysoki cholesterol powstała z myślą o pacjentach borykających się z jego nadmiarem, jako dodatkowe wspomaganie leczenia farmakologicznego. W połączeniu z odpowiednią dozą aktywności fizycznej może pomóc nam w obniżeniu ogólnego poziomu cholesterolu we krwi. Jakie są założenia diety cholesterolowej i co sprawia, że jest skuteczna?

Spis treści:

1. Czym jest dieta cholesterolowa?
2. Jak działa dieta cholesterolowa? Główne założenia planu żywieniowego
3. Wiedza powszechna vs. badania naukowe
4. Kiedy warto skorzystać z diety cholesterolowej?
5. Dieta cholesterolowa – przeciwwskazania
6. Zanim zaczniesz – jak przygotować się do diety cholesterolowej?
7. PODSUMOWANIE: dieta cholesterolowa – wszystko, co musisz wiedzieć
8. Plany żywieniowe dla diety cholesterolowej
9. Bibliografia

Czym jest dieta cholesterolowa?

Cholesterol jest bardzo ważnym związkiem dla organizmu człowieka. Dzielimy go na frakcję „dobrą” oznaczaną jako HDL i „złą” – LDL. Bierze udział w wielu istotnych procesach, jak na przykład synteza kwasów żółciowych oraz witaminy D, formowanie błon komórkowych komórek a także produkcja niektórych hormonów. Jego obecność jest również niezbędna dla prawidłowej pracy mózgu.

Podobnie jak w przypadku każdej innej substancji, nadmierna ilość cholesterolu jest szkodliwa dla naszego zdrowia. W zależności od tego, jak wysoki jest poziom cholesterolu, znacząco wzrasta ryzyko wystąpienia śmiertelnego zawału serca. Dla wartości 239 mg/dl jest to dwukrotnie, a powyżej 280 mg/dl aż czterokrotnie większe prawdopodobieństwo. Co więcej, podwyższony poziom cholesterolu nie dotyczy jedynie osób z nadwagą, otyłością czy starszych. Także ludzie szczupli czy bardzo młodzi ludzie mogą borykać się z tym problemem – czasem skłonność do wysokiego poziomu cholesterolu może wynikać z podłoża genetycznego.

Dieta cholesterolowa została zaprojektowana specjalnie dla osób, które chcą obniżyć poziom „złego” cholesterolu we krwi, choć może z niej skorzystać także zdrowy człowiek. Bazuje na chudym mięsie i produktach roślinnych, tłustych rybach i odpowiedniej podaży błonnika. Produktami eliminowanymi z tego systemu żywienia są przede wszystkim tłuszcze zwierzęce i nasycone.

Jak działa dieta cholesterolowa? Główne założenia planu żywieniowego

Wysoki poziom cholesterolu powinno się nie tylko leczyć i kontrolować, ale przede wszystkim mu zapobiegać. Istnieje wiele systemów żywienia, które wspierają układ krążenia i zapewniają prawidłowy skład krwi – zaliczymy do nich między innymi dietę śródziemnomorską czy wegetarianizm. Jeżeli jednak podwyższony poziom cholesterolu już występuje, warto zastosować bardziej radykalne środki. Poza leczeniem przepisanym przez lekarza wskazane jest zwiększenie aktywności fizycznej, a także zastosowanie jadłospisu wspomagającego redukcję ilości tego związku we krwi. Dieta cholesterolowa promuje takie produkty i grupy żywnościowe, jak:

• mięso: chude odmiany mięs (drób, indyk, cielęcina) oraz ich przetwory, np. wędliny;
• tłuste ryby morskie: śledź, makrela, łosoś, dorsz, sola, morszczuk;
• nabiał: mleko, jogurt naturalny, kefir, sery i inne produkty o niskiej zawartości tłuszczu;
• tłuszcze roślinne: oliwa z oliwek, olej rzepakowy, olej lniany w umiarkowanej ilości;
• orzechy, nasiona pestki: orzechy pekan, włoskie, migdały i inne odmiany, pestki dyni, słonecznika, siemię lniane, sezam;
• warzywa i owoce: szczególnie warto włączyć do diety awokado;
• zboża: pełnoziarniste razowe pieczywo, musli, kasze, płatki owsiane i inne produkty bogate w błonnik.

W diecie na cholesterol wyklucza się natomiast spożycie takich artykułów, jak:

• tłuszcze zwierzęce: smalec, słonina, masło, mieszanka masła i margaryny;
• tłuste mięso: wołowina, wieprzowina, pasztety, kiełbasa i tłuste wędliny;
• tłusty nabiał: sery o zawartości powyżej 30% tłuszczu;
• pieczywo i wyroby cukiernicze: pieczywo jasne, ciasta, ciastka, bezy;
• alkohol.

Dodatkowo, dla uzyskania jak najlepszego efektu należy obniżyć spożycie soli oraz jajek. Dzienna podaż cholesterolu ze stosowanych produktów spożywczych nie powinna przekraczać 300mg, natomiast przy znacznie podwyższonych wynikach cholesterolu powinna wynosić mniej niż 200 mg. Warto również zwrócić uwagę na sam sposób obróbki żywności; smażenie najlepiej zastąpić pieczeniem, duszeniem lub gotowaniem na parze.

Wiedza powszechna vs. badania naukowe

Większość z nas jest świadoma faktu, że wysoki poziom cholesterolu we krwi to niekorzystne zjawisko dla organizmu człowieka. Ze względu na częste występowanie tego problemu wiedza na temat istnienia diet mających redukować ilość wspomnianego związku we krwi również rośnie. Naukowcy z różnych części świata badają zarówno całe systemy żywienia, jak i pojedyncze produkty pod kątem ich użyteczności w walce z nadmiarem cholesterolu. Wykazano między innymi, że włączenie do diety orzechów pekan oraz awokado przyczynia się do zmniejszenia problemu, głównie ze względu na obecność zdrowych, wielonienasyconych kwasów tłuszczowych w obu wspomnianych produktach.

Co do zasady wykazuje się, że obniżenie spożycia tłuszczów zwierzęcych oraz nasyconych ma duży wpływ na poziom cholesterolu we krwi. Często wymieniany jest również cukier, którego spożycie także należy istotnie zmniejszyć. Badania wykazują, że zastosowanie zasad postu przerywanego ma korzystny wpływ na osoby z nieprawidłowymi wynikami badań, ponieważ przerwa od spożywania posiłków powoduje zmniejszenie lub niemal całkowite zaprzestanie syntezy cholesterolu w organizmie (efekt jest zależny od długości postu). Dla uzyskania lepszych rezultatów możesz więc połączyć jadłospis diety cholesterolowej z założeniami postu przerywanego.

Kiedy warto skorzystać z diety cholesterolowej?

Dieta cholesterolowa jest zbilansowanym sposobem żywienia, który może zastosować każdy człowiek niezależnie od wieku. Jest ona szczególnie polecana osobom borykającym się z podwyższonym poziomem cholesterolu oraz trójglicerydów we krwi, a także osobom zagrożonym wystąpieniem podobnego zjawiska – np. z powodu predyspozycji genetycznych. Należy jednak pamiętać, że nie zawsze będziesz w stanie obniżyć swój cholesterol jedynie poprzez zmianę sposobu żywienia. W niektórych przypadkach, jak na przykład hipercholesterolemii rodzinne, konieczność zażywania leków może pojawić się niezależnie od Twoich wysiłków na polu dietetycznym.

Dodatkowo, w przypadku wystąpienia podobnych problemów należy zwiększyć swoją aktywność fizyczną, najlepiej do minimum 150 minut w ciągu tygodnia. Wybrane ćwiczenia powinny podnosić Twoje tętno, ponieważ pozwala to na sprawniejszy obieg tlenu w ciele oraz wspomaga spalanie kalorii. Jeżeli zmagasz się ze zbyt wysokim poziomem cholesterolu nie zapomnij również o regularnych badaniach krwi, przyjmowaniem zaleconych leków i konsultacjach z lekarzem.

Dieta cholesterolowa – przeciwwskazania

Co do zasady nie ma przeciwwskazań dla stosowania diety na niższy cholesterol. Ponieważ wyklucza ona pewne grupy produktów, niektóre osoby mogą mieć trudności w stosowaniu się do jej zasad. W takim przypadku, o ile zmiana jadłospisu nie musi być natychmiastowa ze względu na stan zdrowia, możesz powoli obniżać spożycie wspomnianych artykułów spożywczych aż do uzyskania pożądanego efektu.

Zanim zaczniesz – jak przygotować się do diety cholesterolowej?

Wiele osób z dietą cholesterolową styka się po raz pierwszy w gabinecie lekarza, przy okazji omówienia wyników badań krwi. Jeżeli zostanie ona zalecona przez specjalistę, należy bezwzględnie i jak najszybciej podporządkować się jej założeniom. W przypadku, gdy samodzielnie chcesz zmienić swój jadłospis na zdrowszy, możesz zastosować okres adaptacyjny, w którym stopniowo wprowadzisz kolejne zasady planu żywieniowego.